Εξοχικές κατοικίες στις εκβολές του Αχέροντα

Με ολοκληρωτική καταστροφή απειλείται ο προστατευόμενος υγρότοπος στις εκβολές του μυθικού ποταμού Αχέροντα, εξαιτίας των έργων αποξήρανσης που ολοκληρώνονται προκειμένου η περιοχή να μετατραπεί σε... χωράφια και οικόπεδα για εξοχικές κατοικίες. Για οικολογικό έγκλημα κάνουν λόγο οι επιστήμονες, που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου διαβεβαιώνοντας πως η αποξήρανση θα καταστρέψει το φυσικό περιβάλλον και θα εξαφανίσει τα εξαιρετικά σπάνια είδη πουλιών και ψαριών που ζουν εκεί, αλλοιώνοντας ριζικά το τοπίο.
«Τα αποστραγγιστικά έργα για τη διάλυση του υγρότοπου γίνονται παρανόμως μέσα σε αυστηρά προστατευόμενη περιοχή και βασίζονται σε μια μελέτη που έγινε πριν από 14 χρόνια! Πρόκειται για ένα κραυγαλέο παράδειγμα απροκάλυπτης αποξήρανσης μιας προστατευόμενης περιοχής μπροστά στα μάτια όλων. Η πιο σκανδαλώδης πράξη είναι η κατασκευή σήραγγας μήκους 280 μέτρων μέσα στην “απαγορευμένη” ζώνη Α για να στέλνει πιο σύντομα τα νερά του έλους στη θάλασσα», λέει ο Αλέξανδρος Κωνσταντίνης, περιβαλλοντολόγος στον Φορέα Διαχείρισης Καλαμά - Αχέροντα.
«Μόνο το γεγονός ότι εδώ υπάρχουν τρία κρισίμως κινδυνεύοντα είδη ψαριών σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και ορισμένα άλλα ενδημικά και προστατευόμενα είδη, θα έπρεπε να είναι λόγος για μια πιο ήπια πρόταση αποστραγγιστικού - αρδευτικού έργου. Πέρα από τις σημαντικές βιοκοινότητες που θα χαθούν, κανείς δεν έχει υπολογίσει το συνολικό κόστος της υποβάθμισης του υγρότοπου και της καταστροφής ενός τοπίου που πράγματι έχει και υπερτοπική οικοτουριστική και πολιτισμική αξία» προσθέτει ο Αλ. Κωνσταντίνης.
Σημαντικός βιότοπος
Η περιοχή είναι ένας από τους σημαντικότερους βιοτόπους της Ηπείρου και πόλος έλξης οικοτουριστών που θέλουν να θαυμάσουν το φυσικό περιβάλλον και να κάνουν βαρκάδα στο ποτάμι. Το ξεχωριστό φυσικό τοπίο ανέδειξε τουριστικά τον οικισμό της Αμμουδιάς, γι’ αυτό και το μικρό Κέντρο Πληροφόρησης της Προστατευόμενης Περιοχής λειτουργεί και δέχεται πολλούς επισκέπτες, ενώ τόσα άλλα παρόμοια κέντρα έχουν εδώ και καιρό κλείσει ή καταργηθεί.
Ωστόσο, οι ίδιοι οι κάτοικοι θεωρούν πως η περιοχή τους θα αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο αν γίνει η αποξήρανση του υγρότοπου. «Δεν θα αλλοιωθεί το περιβάλλον», υποστηρίζει από την πλευρά του ο δήμαρχος Πάργας, Θανάσης Λιόλιος. «Το φυσικό περιβάλλον είναι για τον άνθρωπο και πρέπει να προσαρμόζεται στις ανθρώπινες ανάγκες. Οι κάτοικοι ζητούν εδώ και χρόνια να γίνει αποστράγγιση του βάλτου για να καλλιεργήσουν τη γη. Τα εγγειοβελτιωτικά έργα έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί και σύντομα θα αρχίσει η αποξήρανση», συμπληρώνει ο δήμαρχος.
Αυτή θα είναι η δεύτερη πράξη του «δράματος», καθώς οι αποξηράνσεις στις εκβολές του Αχέροντα έχουν ξεκινήσει από τη δεκαετία του 1950, με πρώτο θύμα τη λίμνη Αχερουσία και στη συνέχεια όλο το νότιο τμήμα του ποταμού που έχει μετατραπεί σε καλλιέργειες.
Σπάνια φύση
Το δέλτα του Αχέροντα δημιουργεί ένα μοναδικό οικοσύστημα που απαρτίζεται από ένα ελώδες σύμπλεγμα υγρότοπων με καλαμιώνες, φυσικά κανάλια και αβαθείς λίμνες. Η περιοχή ξεχωρίζει για την πλούσια βιοποικιλότητα και ιδιαίτερα για την ορνιθοπανίδα και την ιχθυοπανίδα της.
«Στον Αχέροντα και τα γύρω έλη απαντούν συνολικά 11 ιθαγενή είδη ψαριών του γλυκού νερού, από τα οποία ορισμένα είναι εξαιρετικά σπάνια και αυστηρώς προστατευόμενα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ζουρνάς (Valencia letourneuxi), που είναι παγκοσμίως κρισίμως κινδυνεύον είδος, και ο αχερονογωβιός (Knipowitschia milleri), ένα από τα πιο σπάνια και άγνωστα είδη «νανογωβιών» του γλυκού νερού, που συναντάται μόνο στον Αχέροντα και πουθενά αλλού στον κόσμο.
Τα έλη προσελκύουν και πολλά χέλια, άλλο ένα είδος που έχει υποστεί καταστροφική μείωση πληθυσμών σχεδόν παντού στην Ευρώπη. Σε δειγματοληψία του ΕΛΚΕΘΕ, τον Οκτώβριο του 2011, βρήκαμε αρκετά μικρά χέλια και μικρούς πληθυσμούς αχερονογωβιού, σε διάφορα σημεία στην τάφρο της Αμμουδιάς και στα έλη. Ομως το μέλλον αυτών και άλλων ψαριών και του υγροτοπικού πλούτου που αντιπροσωπεύουν απειλείται από μεγάλα “εγγειοβελτιωτικά έργα”», επισημαίνει ο δρ Σταμάτης Ζόγκαρης, θαλάσσιος βιολόγος στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ). Εκτός από τα ψάρια, στο έλος βρίσκουν καταφύγιο και δεκάδες πουλιά, μεταξύ αυτών η παγκοσμίως απειλούμενη βαλτόπαπια και ο στικταετός.
ΤΗΣ ΕΦΗΣ ΛΑΣΚΑ